Εφαρμογές γνωριμιών: Τελικά στοχεύουν μόνο στο εφήμερο σεξ;

Παραδοσιακά, το ξεκίνημα μιας ερωτικής σχέσης εξαρτιόταν από την εγγύτητα μεταξύ δύο ανθρώπων και παρέμενε εξαρτώμενη από την πρόσωπο με πρόσωπο επαφή. Τα τελευταία χρόνια, όμως, οι επαφές μέσω σελίδων κοινωνικής δικτύωσης και εφαρμογών φαίνεται να αποκτούν όλο και περισσότερη δημοτικότητα. Για παράδειγμα, το Tinder, το οποίο λανσαρίστηκε το 2012, είναι μια εφαρμογή στο κινητό και διευκολύνει το ξεκίνημα νέων, δυνητικά ερωτικών σχέσεων. Ουσιαστικά, προωθεί τη διαπροσωπική αλληλεπίδραση, την οικειότητα και τις συναντήσεις με πιθανούς ερωτικούς συντρόφους. Η εφαρμογή αυτή κυριαρχεί στις ΗΠΑ, είναι διαθέσιμη σε άλλες 196 χώρες, ενώ και στην Ελλάδα έχει γίνει αρκετά δημοφιλής. Τέτοιες εφαρμογές, λοιπόν, φαίνεται να αλλάζουν το τοπίο της αγοράς και του ζευγαρώματος. 
Σύμφωνα με έρευνα που πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Γουαϊόμινγκ των ΗΠΑ και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό «Journal of Social and Personal Relationships» τον Μάιο, το 77% των συμμετεχόντων συναντήθηκε από κοντά με κάποιο άτομο που γνώρισε στην εφαρμογή Tinder, ενώ το 37% ανέφερε ότι η γνωριμία οδήγησε σε σχέση. Επίσης, το 51,5 %  των χρηστών θεωρεί ότι το Tinder είναι μια εφαρμογή καθαρά για σεξ, ενώ οι υπόλοιποι ότι πρόκειται για μια εφαρμογή γνωριμιών (33,5%) και συναντήσεων (15%). Επίσης, μία ακόμη -υπό δημοσίευση- έρευνα η οποία πραγματοποιήθηκε από το Πανεπιστήμιο του Αμστερνταμ και το αντίστοιχο της Λέουβεν και μελετά καθαρά τα κίνητρα εκείνων που επιλέγουν να χρησιμοποιήσουν την εν λόγω εφαρμογή υποστηρίζει ότι, παρόλο που το Tinder έχει τη φήμη της εφαρμογής για περιστασιακό σεξ, ο έρωτας ήταν πιο ισχυρό κίνητρο για τους συμμετέχοντες στην έρευνα.
Ακόμη και για εκείνους που το σεξ ήταν το βασικό κίνητρο, τελικά μόνο το 17% πέτυχε τον στόχο του. Εξίσου ενδιαφέρον είναι και το εύρημα ότι οι άνδρες είχαν πιο αυξημένο κίνητρο για εφήμερο σεξ σε σχέση με τις γυναίκες, κάτι που υποστηρίζεται στη γενικότερη βιβλιογραφία. Επιπλέον, το κίνητρο για σύναψη πιο σταθερής ερωτικής σχέσης αυξάνεται με την ηλικία. Αυτό μπορεί να εξηγηθεί από τις αλλαγές στον τρόπο που αγαπούν οι άνθρωποι όσο ωριμάζουν ηλικιακά και πνευματικά και αντικατοπτρίζει αυτό που θεωρούν σημαντικό στις σχέσεις τους. Οι νεαροί ενήλικες, για παράδειγμα, αναζητούν ολοένα περισσότερο σωματική (δηλαδή πάθος) όσο και ψυχοκοινωνική ευχαρίστηση (δηλαδή οικειότητα και δέσμευση) στις ερωτικές τους σχέσεις. 
Οι συγκεκριμένες μελέτες όμως καταδεικνύουν ότι η χρήση τέτοιων εφαρμογών εξυπηρετεί και άλλους σκοπούς. Κάποια από τα πιθανά κίνητρα είναι η δημοτικότητα μιας εφαρμογής και ο ενθουσιασμός που κατευθύνουν περισσότερο τη χρήση τους απ’ ό,τι τα κίνητρα που σχετίζονται με αυτό που οι περισσότεροι χρήστες πιστεύουν ότι είναι ο σκοπός τους, δηλαδή οι γνωριμίες και το σεξ. 

Επίσης, ακόμη ένα πολύ σημαντικό κίνητρο είναι η τόνωση της αυτοπεποίθησης των χρηστών από την αποδοχή θετικών σχολίων για την εμφάνισή τους, με αποτέλεσμα να βελτιώνεται έτσι και η αυτοεκτίμησή τους. Μάλιστα, η ανάγκη επιβεβαίωσης της εξωτερικής εμφάνισης κάποιου από άλλους έχει διαπιστωθεί ότι είναι πιο σημαντική για τις γυναίκες απ’ ό,τι για τους άνδρες. Από την άλλη πλευρά, βέβαια, μπορεί να βλάψει την αυτοεκτίμηση του χρήστη αν τελικά δεν είναι δημοφιλής και δεν αποτελεί επιλογή από τους άλλους χρήστες. Αυτός μάλιστα είναι και ένας από τους λόγους που αρκετοί το εγκαταλείπουν. Πράγματι, αυτές οι εφαρμογές θεωρούνται ικανές να βλάψουν την αυτο-εικόνα του χρήστη και να τον αναστατώσουν περισσότερο από πριν για το πώς φαίνεται.

Οι άνθρωποι που έχουν εγγραφεί σε sites και εφαρμογές γνωριμιών είναι λιγότερο ικανοποιημένοι από το πρόσωπο και το σώμα τους, ανησυχούν περισσότερο αν είναι ελκυστικοί και συγκρίνουν τον εαυτό τους με άλλους. Ο φόβος της απόρριψης πιθανόν να μειώσει τόσο την αυτοπεποίθησή τους ώστε να θεωρήσουν τον εαυτό τους ανίκανο να βρει έναν αξιόλογο σύντροφο. Παρ’ όλα αυτά, το κατά πόσο κάποιος χρήστης θα επηρεαστεί ή όχι από την πιθανή απόρριψη και σε τι βαθμό εξαρτάται από πολλούς ψυχολογικούς παράγοντες, μεταξύ των οποίων η προσωπικότητά του. Οσο περισσότερο, όμως, οι εφαρμογές γνωριμιών κατακτούν τον εικονικό κόσμο, τόσο περισσότερο τα φαινόμενα αυτά θα αυξάνονται.

Επομένως, οι διάφορες εφαρμογές γνωριμιών σαφώς και χρησιμεύουν ως μέσο για περιστασιακό σεξ, όμως είναι εξίσου πιθανό οι χρήστες τους να αποζητούν μια σταθερή σχέση καθώς και άλλα οφέλη, όπως η ενίσχυση της αυτοεκτίμησής τους, ασχέτως αν τελικά την επιτυγχάνουν ή όχι. Πάντως, η γνώση μας για το αν και κατά πόσο οι σχέσεις που συνάπτονται μέσω Tinder και άλλων τέτοιων εφαρμογών έχουν διάρκεια είναι περιορισμένη και η ανάγκη για μελλοντικές έρευνες που θα θίξουν το συγκεκριμένο ζήτημα αναγκαία, όσο αναγκαίες έχουν γίνει και οι γνωριμίες μέσω εφαρμογών και σελίδων κοινωνικής δικτύωσης. 

Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή
νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου
Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας

Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, τηλ.: 210 7789890, δωρεάν
Συμβουλευτική Γραμμή Σεξουαλικής Υγείας 210 7797979 – Δευτέρα –
Παρασκευή 10.00-14.00 και
16.00-20.00. Για θέματα άρθρων
που θα θέλατε να γραφτούν, παρακαλώ ενημερώστε μας
(e-mail: [email protected])
Διαβάστε περισσότερα άρθρα του Θάνου Ασκητή εδώ