Φόβος απόδοσης λόγω υψηλών προσδοκιών
Είναι συχνό φαινόμενο, ειδικά για τον άνδρα, που βρίσκεται στο ξεκίνημα της ερωτικής του ζωής, να ανησυχεί έντονα για τη σεξουαλική του εικόνα, καθώς και για το αν θα καταφέρει να ικανοποιήσει ερωτικά το «αντικείμενο του πόθου» του. Πολύ συχνά, τα λανθασμένα πρότυπα των ταινιών πορνογραφικού περιεχομένου, στις οποίες ο άνδρας «διεισδύει» ήδη από την εφηβεία, τον κάνουν να θέλει να είναι ο «ιδανικός» εραστής. Ωστόσο, οι προβολές αυτές μπορούν να δημιουργήσουν υπέρμετρες προσδοκίες για τον σεξουαλικό ρόλο ενός άνδρα (σωματότυπο, μέγεθος πέους, σεξουαλική διάρκεια και απόδοση, οργασμική κορύφωση συντρόφου), με αποτέλεσμα, αντί να τον ενθαρρύνουν και να τον κάνουν πιο αποφασιστικό, να τον αγχώσουν και να τον «πνίξουν» μέσα στην ανασφάλεια με αρνητικές επιπτώσεις για τη σεξουαλική του λειτουργία.
Ο φόβος της σύγκρισης και της απόρριψης
Οι περισσότεροι άνδρες, σχεδόν αναπόφευκτα, συγκρίνουν τις επιδόσεις τους, με αυτές των προηγούμενων εραστών των συντρόφων τους, ενώ ταυτόχρονα αγωνιούν για τον επόμενο, που πιθανώς να είναι καλύτερος από εκείνους. Άλλωστε, τα κριτήρια των σύγχρονων γυναικών είναι σήμερα τόσο απαιτητικά (εξωτερική εμφάνιση, κοινωνικό status, κύρος, δύναμη, χρήματα, ασφάλεια), που δύσκολα μπορούν να ικανοποιηθούν από τους υποψηφίους. Είναι λοιπόν σημαντικό να τονίσουμε, ότι όλες αυτές οι ασυνείδητες σκέψεις και η νευρικότητα που προκαλούν, δύνανται να οδηγήσουν σε βραχυπρόθεσμη σεξουαλική αποτυχία ενός «φοβικού» και ανασφαλή άνδρα, μπλοκάροντας συχνά, ακόμα και τη φυσιολογική σεξουαλική του λειτουργία (στυτική δυσλειτουργία και πρόωρη εκσπερμάτιση ψυχογενούς αιτιολογίας).
Φόβος επένδυσης και δέσμευσης
Σύμφωνα με τα πιο σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, οι άνδρες παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά φόβου συναισθηματικής εγγύτητας σε σύγκριση με τις γυναίκες, καθώς φαίνεται να δυσκολεύονται να εμπιστευτούν, να επενδύσουν και να δεσμευτούν σε μακροπρόθεσμο ορίζοντα, πιθανότατα λόγω εξελικτικών κινήτρων, αλλά και κοινωνικών στερεοτύπων, που ταυτίζουν την αρρενωπότητα με τη δυνατότητα εναλλαγής συντρόφων και την ύπαρξη ποικίλων ερωτικών εμπειριών. Ωστόσο, πολύ συχνά, αυτός ο φόβος μπροστά στη δέσμευση επεκτείνεται και στο σεξ, κάνοντας τον άνδρα να μην μπορεί να λειτουργήσει απέναντι στη σύντροφό του, που επιζητάει τη μονιμότητα και σχεδιάζει τη δημιουργία οικογένειας, ενώ εκείνος δεν νιώθει ακόμα έτοιμος.
Ο Φόβος γύρω από την εκσπερμάτιση
Η ενδοκολπική εκσπερμάτιση αποτελεί αποδεδειγμένα ένα από τα πιο σημαντικά και απολαυστικά στάδια της σεξουαλικής επαφής, τόσο για τον άνδρα όσο και για τη γυναίκα. Ωστόσο, οι περισσότεροι άνδρες, συνήθως, ανησυχούν, ότι μία τέτοια πράξη θα μπορούσε να οδηγήσει σε ανεπιθύμητη εγκυμοσύνη. Το γεγονός αυτό, την ώρα που το ζευγάρι αποφασίζει να κάνει ελεύθερο έρωτα, μπορεί να δράσει επιβαρυντικά στην ψυχολογία του και να επιφέρει αντίστροφα αποτελέσματα, μέσα από την εμφάνιση σεξουαλικών δυσλειτουργιών, όπως η καθυστερημένη εκσπερμάτιση, όπου ουσιαστικά ο άνδρας νιώθει σα να «παλεύει» να ολοκληρώσει και δεν απολαμβάνει το σεξ.
Φυσικά, η λύση μπροστά στο ενδεχόμενο μίας απρογραμμάτιστης εγκυμοσύνης υπάρχει και είναι η χρήση του ανδρικού προφυλακτικού. Παρόλα αυτά, αρκετοί είναι οι άνδρες, που συνεχίζουν να λειτουργούν με βάσει το μύθο ότι το προφυλακτικό μπορεί να επηρεάσει τη στύση τους και να μην τους επιτρέψει να απολαύσουν πλήρως τη σεξουαλική επαφή. Έτσι, το άγχος και ο φόβος, ακόμα και σχετικά με την πιθανότητα απόκτησης ενός σεξουαλικά μεταδιδόμενου νοσήματος, συνεχίζουν να υπάρχουν γύρω από κάθε σεξουαλική επαφή, μπροστά στο ρίσκο της ηδονής.
Φόβος του θανάτου
Η συγκεκριμένη φοβία βιώνεται κυρίως από άνδρες μέσης και μεγαλύτερης ηλικίας, οι οποίοι πάσχουν κατά κανόνα από καρδιαγγειακές παθήσεις. Οι καρδιοπάθειες είναι συχνότερες στους άνδρες συγκριτικά με τις γυναίκες, ενώ έχουν κατηγορηθεί για επιπλοκές στην υγεία κατά τη διάρκεια του σεξ ή ακόμα και θάνατο. Ως αποτέλεσμα, αρκετοί πάσχοντες, επηρεασμένοι από την ταυτόχρονη ανησυχία -και αποτροπή πολλές φορές- των συντρόφων τους, είτε αποφεύγουν το σεξ, είτε λαμβάνουν μέρος σε αυτό, διατηρώντας υψηλά επίπεδα άγχους. Ωστόσο, οφείλουμε να αναφέρουμε ότι σύμφωνα με τα πιο σύγχρονα επιστημονικά δεδομένα, οι καρδιοπάθειες και ο κίνδυνος θανάτου κατά τη διάρκεια του σεξ ενέχουν ελάχιστες πιθανότητες σύνδεσης, εφόσον ο πάσχοντας ακολουθεί πιστά τις οδηγίες του επιβλέποντος ιατρού του.
Ολοκληρώνοντας, είναι σημαντικό να τονίσουμε τον αγώνα που καταβάλει ο σύγχρονος άνδρας εν μέσω μίας κρίσιμης κοινωνικο-οικονομικής περιόδου, να αποδείξει το δυναμισμό και την αξία του σεξουαλικού του ρόλου. Το σεξ και οι φόβοι, που πολλές φορές το περιβάλλουν, μπορεί να μετατραπεί σε πηγή έντονου στρες για εκείνον που τελικά αποφεύγει να «χτυπήσει την πόρτα» του ειδικού, επειδή ντρέπεται είτε επειδή δεν λαμβάνει την απαραίτητη συναισθηματική υποστήριξη από τη σύντροφό του. Γι αυτό το λόγο, οφείλουμε να είμαστε ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένοι πάνω σε έναν τομέα, τόσο καθοριστικό για την αυτοεκτίμηση και την ψυχική υγεία του άνδρα, υποστηρίζοντάς τον έμπρακτα.
Από τον δρα Θάνο Ε. Ασκητή
νευρολόγο-ψυχίατρο, πρόεδρο του Ινστιτούτου
Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας
Ινστιτούτο Ψυχικής και Σεξουαλικής Υγείας, τηλ.: 210 7789890, δωρεάν
Συμβουλευτική Γραμμή Ανδρολογίας 210 7797979 – Δευτέρα – Παρασκευή 12:00
– 14:00 και 16:00 – 18:00. Για θέματα άρθρων που θα θέλατε να γραφτούν,
παρακαλώ ενημερώστε μας
(e-mail: [email protected])
Θάνος Ε. Ασκητής