Από την έντυπη έκδοση
Του Θάνου Τσίρου
[email protected]
Στη Βουλή κατατίθεται μέσα στα επόμενα 24ωρα το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής με πρόβλεψη για ρυθμό ανάπτυξης άνω του 3% φέτος και άνω του 4% για το 2023.
Τρεις μήνες μετά την παρουσίαση του προγράμματος και με τις συνθήκες ειδικά στο μέτωπο του πληθωρισμού να έχουν επιδεινωθεί, η κυβέρνηση καταθέτει μέσα στα επόμενα 24ωρα στη Βουλή το Μεσοπρόθεσμο Πλαίσιο Δημοσιονομικής Στρατηγικής με προβλέψεις για την περίοδο μέχρι το 2026. Παρά την τεράστια αβεβαιότητα που χαρακτηρίζει την παρούσα περίοδο, το μεσοπρόθεσμο θα προβλέπει σημαντικό ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης για όλη την περίοδο μέχρι το 2026 και αποκλιμάκωση της αναλογίας του χρέους ως προς το ΑΕΠ κάτω από το 150% στο τέλος της περιόδου, κυρίως λόγω του υψηλού πληθωρισμού που θα αυξήσει αισθητά το ονομαστικό ΑΕΠ αλλά και της επιστροφής στα πρωτογενή πλεονάσματα από το 2023.
Ελαφρά τροποποίηση
Παρά το γεγονός ότι οι συνθήκες από τον Απρίλιο που κατατέθηκε στις Βρυξέλλες το Πρόγραμμα σταθερότητας μέχρι σήμερα έχουν αλλάξει -ο πληθωρισμός σκαρφάλωσε σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα, η απειλή διακοπής του ρωσικού φυσικού αερίου φαντάζει μεγαλύτερη από ποτέ, ενώ κατέστη σαφές ότι μπαίνουμε σε περίοδο αύξησης του κόστους του χρήματος-, το οικονομικό επιτελείο δεν αναμένεται να τροποποιήσει αισθητά τις προβλέψεις του για την πορεία της ελληνικής οικονομίας. Και αυτό διότι, εκτός από την επιδείνωση στα μέτωπα που προαναφέρθηκαν, υπάρχει, πρώτον, ο ισχυρός ρυθμός ανάπτυξης του 7% για το πρώτο τρίμηνο της φετινής χρονιάς και, δεύτερον, οι προοπτικές μιας πολύ καλής τουριστικής περιόδου, ικανής να ανεβάσει τα έσοδα της χρονιάς στα 20 δισ. ευρώ, «σβήνοντας» σε μεγάλο βαθμό τις επιπτώσεις στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών από την έκρηξη των τιμών στην ενέργεια. Σε κάθε περίπτωση, το οικονομικό επιτελείο γνωρίζει ότι όλες οι προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου -τόσο οι βραχυχρόνιες για φέτος και για το 2023 όσο και αυτές των επόμενων ετών- εξαρτώνται άμεσα από την πορεία της τιμής του φυσικού αερίου και του πετρελαίου. Μάλιστα, το μεσοπρόθεσμο θα κατατεθεί στη Βουλή με «νωπή» την έκθεση της JP Morgan για τον κίνδυνο η τιμή του πετρελαίου να «εκτροχιαστεί», φτάνοντας στα 190 ή ακόμη και στα 180 δολάρια το βαρέλι σε περίπτωση μείωσης της παραγωγής του ρωσικού αερίου. Έκρηξη τιμών προβλέπεται και στο μέτωπο του φυσικού αερίου σε περίπτωση διακοπής της τροφοδοσίας της Ευρώπης, κάτι που θα έχει απρόβλεπτες συνέπειες και σε δημοσιονομικό επίπεδο αλλά και σε επίπεδο μεταβολής του ΑΕΠ.
Αναλυτικά οι προβλέψεις
Υπό αυτά τα δεδομένα, οι προβλέψεις που αναμένεται να ενσωματωθούν στο νέο μεσοπρόθεσμο είναι οι εξής:
* Για φέτος η πρόβλεψη για την πορεία του ΑΕΠ θα παραμείνει στο επίπεδο του 3%-3,1%, παρά τον ισχυρό ρυθμό ανάπτυξης του πρώτου τριμήνου. Το οικονομικό επιτελείο προτιμά να πέσει έξω υποτιμώντας τη δυναμική της ελληνικής ανάπτυξης, παρά να υπάρξει χειρότερη επίδοση από την αναμενόμενη. Μετά το 7% του πρώτου τριμήνου αναμένεται με ιδιαίτερη αγωνία η μεταβολή του ΑΕΠ στο β’ τρίμηνο, καθώς η σύγκριση θα γίνει με το περσινό εξαιρετικό δεύτερο τρίμηνο του +15%-16%. Ένα υψηλό ποσοστό ανάπτυξης στην περιοχή του 3% θα δημιουργήσει προϋποθέσεις για αναθεώρηση της πρόβλεψης του ΑΕΠ προς τα πάνω, κάτι όμως που θα εξαρτηθεί ξεκάθαρα από τον τουρισμό αλλά και από τις τιμές στην ενέργεια. Για το 2023, η πρόβλεψη θα παραμείνει στην περιοχή του 4,8%, ενώ για την τριετία 2024-2026 προβλέπεται ανάπτυξη άνω του 3% ανά έτος.
* Με δεδομένη την πρόβλεψη ότι η περίοδος 2022-2026 θα φέρει ανάπτυξη στην Ελλάδα, θα τεθεί ως στόχος η επιστροφή σε μονοψήφιο ποσοστό ανεργίας από το 2024 και μετά. Για φέτος η ανεργία εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στο 12% και για το 2023 ότι θα κινηθεί στο επίπεδο του 10%-10,5%. Το μονοψήφιο ποσοστό ανεργίας είναι κρίσιμη μεταβολή, καθώς «ξεκλειδώνει» τις αυξήσεις μισθών στον ιδιωτικό τομέα μέσω των τριετιών.
* Σε δημοσιονομικό επίπεδο, η πρόβλεψη για φέτος θα διατηρηθεί: πρωτογενές έλλειμμα 2% και έλλειμμα γενικής κυβέρνησης 4,4%. Παρά την αύξηση της τιμής της ηλεκτρικής ενέργειας που καθιστά ακριβότερο τον μόνιμο μηχανισμό επιδότησης του ηλεκτρικού ρεύματος, η κυβέρνηση δεν αλλάζει τον στόχο, εκτιμώντας ότι θα μπορέσει να βρει τον πρόσθετο δημοσιονομικό χώρο που θα απαιτηθεί για την επιδότηση του ρεύματος. Για το 2023 θα τεθεί ως στόχος η επιστροφή στα πρωτογενή πλεονάσματα (1,1%), ενώ από το 2024 και μετά θα επιδιωχθεί να μηδενιστεί το έλλειμμα της γενικής κυβέρνησης με πρωτογενή πλεονάσματα οριακά υψηλότερα του 2%, ώστε να καλύπτονται οι τόκοι εξυπηρέτησης του χρέους.
Η σχέση πληθωρισμού και χρέους
Στο μέτωπο του πληθωρισμού γίνεται και η πιο επισφαλής πρόβλεψη. Ο μέσος πληθωρισμός για το 2022 εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στην περιοχή του 6%, κάτι που για να επιβεβαιωθεί θα πρέπει να υπάρξει γρήγορη αποκλιμάκωση το φθινόπωρο και τον χειμώνα. Αν η πρόβλεψη του πληθωρισμού πέσει έξω, τότε θα υπάρξει επίπτωση στο ΑΕΠ. Υπολογίζεται ότι 2 μονάδες υπέρβασης του στόχου του πληθωρισμού (δηλαδή 8% σε μέσο ετήσιο επίπεδο, που είναι και το δυσμενές σενάριο) μπορεί να μειώσει τον ρυθμό ανάπτυξης κατά μία ποσοστιαία μονάδα.
Η αναλογία του χρέους ως προς το ΑΕΠ υπολογίζεται με βάση το ονομαστικό ΑΕΠ, το οποίο φέτος αναμένεται να κλείσει κοντά ή και πάνω από τα 200 δισ. ευρώ. Έτσι, αναμένεται αποκλιμάκωση της αναλογίας στο 180% για φέτος, ενώ μπαίνει ως στόχος ήδη από το 2025 και μετά η αναλογία να έχει πέσει κάτω από το 150%.
